Irak’ın canlanan sanat ortamı, ülkenin yaralarını iyileştirmeye yardımcı oluyor

Mart ayında bir Cumartesi akşamı, Fransız besteci Camille Saint Saëns’in müziği Irak’ın başkenti Bağdat’taki Ulusal Tiyatro’nun salonlarını doldurdu.

Ünlü çellist ve orkestra şefi Karim Wasfi, performansı tıka basa dolu bir oditoryuma götürdü. Genç ve yaşlı, erkek ve kadın, tesettürlü ve tesettürsüz Iraklılar, müzikle dolu bir akşam geçirmek için gelmişlerdi.

Müzik, tarih boyunca Irak kültüründe önemli bir yere sahip olmuştur. Ancak yıllarca süren savaş, mezhepsel şiddet ve IŞİD’in yükselişi performansları sekteye uğrattı ve ülkedeki birçok müzisyeni ülkeyi terk etmeye zorladı.

Artık Irak nispeten daha sakin olduğu için, müzik bir kez daha gelişiyor.

Konsere annesi ve arkadaşlarıyla katılan 26 yaşındaki Zahraa Malek, “Son 50 yıldır Irak savaş üstüne savaş içinde, bu yüzden müzik gibi lükslere sahip olduğumuz için şanslı olduğumuzu düşünüyorum” dedi. .

Malek, çalkantılı bir dönemde Bağdat’ta büyüdü. 2003 yılında Başkan Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra başta Şiiler ve Sünniler olmak üzere farklı etnik ve dini gruplar Irak’ta iktidar mücadelesi verdi. Araba bombaları şehrin içinden geçti günlük şekilde. Adam kaçırmalar çok yaygındı.

Malek, Iraklıların çoğunun intihar saldırıları ve bombalı araçlarla ilgili bir tür deneyimi olduğunu açıkladı.

Buna kendisi de dahildir.

Daha gençken, okulunun girişinde bombalı bir araba patladı ve birçok insan öldü. Malek, patlamanın sesini bugüne kadar kafasında duyabildiğini söyledi.

“Ben sadece bir çocuktum,” dedi, “ilkokulda. Öleceğimi düşündüm. Sadece ailemi görmek istedim. Kitaplarımı her yere bıraktım. Bir çocuğun tüketmesi zor bir şeydi.”

Sürekli olarak hayatta kalmakla meşgul olmanın başka herhangi bir şeye odaklanmayı neredeyse imkansız hale getirdiğini açıkladı. Babası tek başına evden çıkmasına izin vermiyordu. Tüm ailenin bir arada kalması konusunda ısrar etti, böylece bir saldırı olursa hep birlikte öleceklerdi.

Kırılgan bir kararlılık

O yıllarda birçok Iraklı müzisyen ülkeyi terk etti. IŞİD iktidara gelip Irak’ın çoğunu işgal ettiğinde, tüm müziği yasakladı.

Ancak Malek, istikrar kırılgan görünse de Irak’ın bugünlerde çok daha güvenli hissettiğini söyledi. Bu yüzden o ve ailesi konserin her anının tadını çıkarmaya çalışıyor.

Şehrin diğer ucunda, küçük bir stüdyoda bir grup Iraklı genç ud çalmaya hazırlandı. Uda benzeyen armut biçimli telli bir çalgıdır. Ve Orta Doğu müziğinin merkezinde yer alır.

Ancak grup yola çıkmaya hazır olduğu sırada aniden elektrikler kesildi – Bağdat’ta her gün yaşanan bir olay.

Elektrik kesintilerine alışkın olan öğrenciler cep telefonlarını hızla odanın her köşesine yerleştirdiler ve küçük parlak ekranlar odayı aydınlattı.

Otuz iki yaşındaki Mostafa Rashied, “” deki 50 ud sanatçısından biridir.Barış Orkestrası” Geçen yıl Irak’ın her yerinde konserler veren Wasfi yönetiyor.

Rashied, farklı Amerikan şirketleri ve STK’larında çalışırken İngilizce öğrendi ve Amerikalılarla çalıştığı süre boyunca bazılarının Irak imajına şaşırdığını söyledi.

“Arkadaşlar, biz yaşamıyoruz [in] çöl,” dedi, “biz deveye değil, arabaya biniyoruz. Müzelerimiz var. Tiyatrolarımız var. Burada nehrimiz var.”

2013’te Rashied, şu anda Finlandiya’da yaşayan iki erkek kardeşi gibi Irak’tan ayrılmayı düşündü.

“Göçmenlik programlarından birine başvurmaya çalışıyordum ama sonra ailemi düşündüm. Onları bırakamam. Ve bu ülkeyi seviyorum. Bu ülkenin başarısının bir parçası olmak istiyorum” dedi.

Rashied bugünlerde gelecekten daha umutlu. Irak’ın, her zaman işlevsiz kalan siyaseti gibi hâlâ birçok sorunu olabilir, ancak genel olarak iyimser.

“Bence şu anda daha güvenli,” diye ekledi, “orada [are] bomba yok, bununla yaşayabiliriz.”

Sonuç olarak, onlarca yıllık çatışma ve güvensizliğin ardından konser salonları dolmakta ve müzik dersleri kesintisiz olarak verilmektedir.

Mostafa Rashied ve Zahraa Malek gibi Iraklılar da görece sakinliğin devam etmesini umuyor.

Böylece artık bombalı araç ve silah sesleri yerine klasik müzik ve ud sesleri şehrin her yerinde duyulabiliyor.

İlgili: Iraklı yazar Ghaith Abdul-Ahad, Bağdat’ın ‘inşa edilmemesi’ üzerine